Er hebben sinds het begin van de bezetting al heel wat vredesonderhandelingen plaatsgevonden. Denk maar aan Oslo, Camp David, Annapolis en het malle initiatief dat "routekaart naar vrede" werd genoemd. Geen van deze onderhandelingen heeft ook maar iets opgeleverd en ook deze nieuwe ronde is bij voorbaat al gedoemd te mislukken.
Het fundamentele probleem is dat er bij onderhandelingen sprake moet zijn van een zekere gelijkwaardigheid tussen de betrokken partijen. Maar in dit geval is gelijkwaardigheid natuurlijk ver te zoeken: Israel is militair zeer sterk, heeft de controle over al het land waar nu juist over onderhandeld moet worden en wordt ook nog eens onvoorwaardelijk gesteund door de wereldmacht Amerika. De Palestijnen hebben niets van dat alles: geen leger, geen macht op welk gebied dan ook en niet eens de zeggenschap over wat zij als hun eigen land beschouwen. Ze moeten maar afwachten wat hun aangeboden wordt en hebben niets om daarvoor in ruil aan te bieden. Zo is het in dit conflict altijd al geweest, maar door het steeds grimmiger en repressiever karakter van de Israelische bezetting zijn deze verschillen in de laatste jaren steeds duidelijker geworden.
De komende besprekingen zullen gevoerd worden tussen de Israelische premier Bibi Netanyahu en de leider van de Palestijnse Fatah-partij, Mahmud Abbas. En de VS hebben gezegd dat ze op een actieve en onpartijdige manier betrokken zullen zijn. Maar die belofte hebben we al vaker van hen gehoord. Bij de Camp David besprekingen in 2000 beloofde Amerika dit ook, maar de toenmalige president Clinton was in feite alleen maar bezig om druk uit te oefenen op Arafat om toe te geven aan Israel. Toen Arafat dit weigerde omdat de Israelische voorstellen ronduit volkomen onredelijk waren, gaven Amerika en de hele westerse wereld de Palestijnen de schuld voor het mislukken van de onderhandelingen. En als Abbas ook niet ingaat op de ongetwijfeld minstens even oneerlijke voorstellen die Israel deze keer zal doen, zal hetzelfde zeker opnieuw gebeuren.
De VS en Europa beschouwen Abbas als de leider van de Palestijnse regering. Hij is voor het functioneren van zijn "regering" volkomen afhankelijk van westerse financiële steun en zijn milities zijn door het westen van wapens voorzien. Maar in feite heeft hij helemaal niet de steun van het Palestijnse volk. Dit blijkt al uit het feit dat zijn partij Fatah bij de verkiezingen in 2006 een enorme nederlaag heeft geleden tegen Hamas. Toch wordt Hamas niet bij de vredesonderhandelingen betrokken hoewel deze partij de overgrote meerderheid van het Palestijnse volk vertegenwoordigt. Veel Palestijnen beschouwen Abbas als een marionet van het westen, corrupt en meer geïnteresseerd in geld en macht dan in de belangen van zijn volk. En ik denk dat daar op zijn minst wel enige waarheid in zit, mede omdat hij steeds de blokkade van Gaza heeft gesteund en hij Gaza ook niet bij de besprekingen betrekt. Hij wil ook niet dat Gaza bij een eventuele Palestijnse staat gaat horen. Er gaan ook geruchten dat hij met de bezetter collaboreert door de bouw van een wegennet voor alleen Joden in bezet gebied te faciliteren. Maar dit ontkent hij zelf en ik heb geen manier om het zeker te weten.
Ik zou bij deze besprekingen niet graag in Abbas' schoenen staan want hij zit volkomen klem. Hij is een veel zwakker leider en minder goed staatsman dan Arafat was en veel minder populair bij het volk. Omdat zijn macht grotendeels aan het westen te danken is en nauwelijks aan steun uit zijn eigen volk, kan hij haast niet anders dan coulant zijn ten opzichte van de Israeli's, hoe oneerlijk en discriminerend het door hen aangeboden vredesverdrag ook zal zijn. Maar dan kan hij er zeker van zijn dat zijn bevolking, vooral het groeiende deel daarvan dat het zwaar heeft onder de bezetting, dit niet zal pikken en zal protesteren. En wat doet hij dan? Zal hij met geweld het protest van zijn eigen volk neerslaan? Goeie kans van wel, en Israel zal hem daar met plezier een handje bij helpen. En wat dan? Een derde Intifada?
Er is afgesproken dat de onderhandelingen op een open manier gevoerd zullen worden, dus zonder voorwaarden vooraf. Maar blijkbaar geldt dit alleen voor de Palestijnen, Want Netanyahu heeft, uiteraard met volledige instemming van Amerika, bij voorbaat al een aantal onderwerpen taboe verklaard. Zo zal er niet gepraat worden over de terugkeer van Palestijnse vluchtelingen, de status van Oost-Jeruzalem en het verlengen van de bouwstop op nieuwe nederzettingen. Terugkeer naar de grenzen van voor 1967 is al helemaal niet aan de orde en een eventuele Palestijnse staat moet gedemilitariseerd zijn. De Jordaanvallei, het meest vruchtbare deel van de Westoever, zal in Israelische handen blijven. Maar veel van deze zaken zijn voor de Palestijnen nu juist de hete hangijzers. En toevallig zijn dit ook de onderwerpen waarover de VN al resoluties heeft aangenomen zodat onderhandelen in feite helemaal niet meer nodig is. Het zegt veel over Bibi dat hij juist deze onderwerpen wil vermijden. Dit toont aan dat Israel niet serieus wil onderhandelen en al helemaal geen concessies wil doen. Netanyahu wil slechts door kunnen gaan met het proces van kolonisatie van de Westoever en de annexatie van Oost-Jeruzalem. Hij vindt het prima als Abbas instemt met zijn onredelijke voorstellen, maar is ook blij als Abbas van de onderhandelingstafel wegloopt. Want in dat laatste geval kan hij zeggen dat hij het geprobeerd heeft maar dat het de Palestijnen zijn die geen vrede willen. En in beide gevallen verandert er voor hem niets en kan hij zijn ultra-rechtse regering tevreden houden en doorgaan als voorheen. De druk om concessies te doen ligt dus geheel bij de Palestijnen.
Persoonlijk hoop ik dat Abbas meer belang zal hechten aan rechtvaardigheid voor zijn volk dan aan zijn machtspositie en dat hij dus niet zal instemmen met een verdrag dat niet in Palestijns belang is. In dat geval krijgt hij uiteraard weer de schuld voor het mislukken van het overleg, maar aangezien de Palestijnen het in het westen toch al totaal verbruid hebben gaat daar niet zoveel aan verloren. En ondertussen heeft de wereldwijde boycotcampagne tegen Israel dan meer tijd om zijn effect te vergroten en op die manier Israel uiteindelijk te dwingen tot een andere politiek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten